Herken de emotionele triggers uit je jeugd, die jouw overleefstand activeren

Als mens leven we gelijktijdig in twee belevingswerelden zonder dat we ons ervan bewust zijn. We hebben enerzijds de belevingswereld van de volwassene en anderzijds de belevingswereld van het kind in ons.

Velen van ons zijn opgegroeid in niet optimaal of zelfs disfunctionerende gezinnen. Je ouders waren wellicht in hun eigen pijn verstrikt en daardoor niet voldoende in staat jou de specifieke zorg, liefde en aandacht te geven die jij nodig had. Of je ouders waren niet in staat om er voor jou in emotionele zin te zijn, omdat hun eigen ouders er op die manier ook niet voor hun zijn geweest, waardoor ze je niet voldoende konden liefhebben en steunen in jouw unieke eigenheid.

Als kind speel je bepaalde rollen binnen een gezin om een gat te vullen en heb je je vanaf je basis moeten aanpassen om te overleven. Ook trauma ervaringen zoals scheiding van ouders, of een zieke moeder, verlies van een ouder maken de meesten van ons mee in hun gezin waarin vaak ook spanningen aanwezig waren. Als kind raken we emotioneel en gedragsmatig ‘bevroren’ door deze ervaringen. Je merkt dat bijvoorbeeld als je plotseling heftig emotioneel reageert in een situatie die lijkt op een traumatische situatie van vroeger. Op zo’n moment reageer je niet meer vanuit een volwassen bewustzijn, maar neemt het gekwetste of gewonde kinddeel van je kindbewustzijn het over.

Een gewond of gekwetst kinddeel verstoort je volwassen leven

Hoe gewond dit kinddeel nog steeds is, kun je zien aan de mate waarin je last hebt van contactproblemen, minderwaardigheidsgevoelens, ontevredenheid, gevoelens van leegte of chronische boosheid naar jezelf of anderen, of juist heel moeilijk bij je gevoel kunnen komen. Wat voor onbevredigend en pijnlijk gedrag je ook vertoont, het blijkt vrijwel altijd een overlevingsstrategie te zijn die je als kind hebt ontwikkeld. Zo’n overlevingsstrategie is gebaseerd op de beperkte ervaringen en overtuigingen waarover je destijds beschikte. Die strategieën waren er oorspronkelijk altijd op gericht om jou pijn te besparen, omdat dit als kind te overweldigend voor je is geweest. Het trieste is dat wat toen tot op zekere hoogte voor je werkte, je nu in je volwassen leven meestal alleen maar meer pijn oplevert.

Zo kun je bijvoorbeeld als kind zijn opgegroeid bij een kritische moeder en een afwezige vader. Om die situatie te ‘overleven’ kan het zijn dat je de strategie ontwikkelde om jezelf groot en sterk naar buiten te laten zien, maar innerlijk huilde en je je pijn verborgen hield vanuit de valse hoop dat dat minder pijn zou doen. Een andere strategie kan zijn geweest dat je anderen niet meer toelaat om echt dichtbij te komen, uit angst voor afwijzing of verlating. Vaak is het zo dat we dit gedrag als volwassene tot op de dag van vandaag nog steeds vertonen, omdat dit zo gegrift is in ons emotionele brein. Je kan dit gedrag ook vergelijken met een langspeelplaat die in dezelfde groef van de plaat blijft hangen.

Vaak zitten er onder de afweermechanismen primaire emoties verstopt. Onder de boosheid kan  bijvoorbeeld machteloosheid, je afgewezen voelen, schaamte of eenzaamheid schuilgaan. Het afweermechanisme wil jou beschermen tegen heftige emoties en pijn van vroeger en stopt dit goed weg. Ze zetten zich vast in je lichaam en raken bevroren, waardoor je ze niet kunt voelen. Door je overlevingsgedrag en het wegstoppen van de pijn en vervelende emoties ervaar je weer rust, waardoor je volwassen deel op een bepaald moment het weer overneemt en de mogelijkheden van een bepaalde situatie weer kan overzien.

Herkennen van de triggers

Triggers ontstaan door situaties die te overweldigend zijn geweest in je jeugd. Stel dat je 12 was toen je moeder overleed of voor het eerst serieus werd afgewezen door je eerste vriendje, dan blijf je iedere keer ‘12 jaar’ als het overlevingsmechanisme weer in werking gaat om je tegen de pijn te beschermen, ook al ben je inmiddels 79 jaar. Wanneer dit gebeurt, heb je dit als kind nodig gehad om te overleven, maar in het hier en nu als volwassene kun je dit gaan doorzien door als een getuige naar de situatie te kijken en in het moment de oude pijn te doorvoelen en te doorwerken. Zorg als een volwassen ouder voor je eigen gewonde of gekwetste kinddeel. Het was ooit nodig om op een bepaalde manier te reageren om de oude pijn van vroeger niet te hoeven voelen. Nu als volwassene heb je de keus om jezelf hierin te observeren, de emotie toe te staan en te uiten, zodat je oude pijn oplost en in jezelf integreert en heelt, waardoor je identiteit wordt versterkt en je autonomer en liefdevoller in het leven komt te staan.

Ja, bel mij

Ik wil graag een GRATIS 15 minuten adviesgesprek.

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.